Təmiz Su Quraşdırılmasında İstifadə Olunan Borular və Onların Növləri
Təmiz su quraşdırılmasında istifadə olunan borular və onların növləri.
Təmiz su quraşdırılmasında istifadə olunan borular təyinatına uyğun, suyun keyfiyyətinə təsir etməyən və korroziyaya davamlı materiallardan hazırlanmalıdır. Təmiz suyun quraşdırılmasında istifadə olunan borular müxtəlif materiallardan hazırlana bilər. Bu gün sinklənmiş boruları plastik borular əvəz etməyə başlayıb. Sinklənmiş borunun ömrü sinklənmiş qalınlığa və düzgün istifadəyə görə 10 50 ildir.
Bu müddət 20 °C orta temperaturda müəyyən edilsə də, temperatur və təzyiqin artması halında bu ömür daha az olur. Mənzil içi isti su və soyuq su quraşdırılmalarında sinklənmiş polad, plastik və mis borular istifadə edilə bilər. Bu gün plastik borulara üstünlük verilir, çünki onlar sinklənmiş borulara nisbətən daha davamlı, qənaətcil və işləmək asandır.
Təmiz su quraşdırılmasında suyun sayğac istiqamətində axıdılması üçün üfüqi borulara 1% maillik verilməlidir.Mənzil xaricində yer altına salınacaq borularda donmaya qarşı tədbir görülməsi üçün bölgədən asılı olaraq 60 – 80 – 100 sm dərinlikdə basdırılaraq izolyasiya edilməlidir. Həmçinin ağır nəqliyyat vasitələrinin keçəcəyi yerlərdə lazımi ehtiyat tədbirləri görülməlidir.
Təmiz su quraşdırılmasında istifadə olunan borular.
Polad borular;
Quraşdırılma sistemlərində maye daşıyıcısı (soyuq, isti su) kimi polad materialdan hazırlanmış sinklənmiş borular istifadə olunur. Bu borular divarda sementin altına qoyula bilər, lakin döşəmənin altına qoymaq olmaz.
Polipropilen (PP) Borular və Növləri;
Tikinti sənayesi özünü daim yeniləyən və inkişaf etdirən bir quruluşa malikdir. Buna paralel olaraq son vaxtlar boru növlərində və tətbiqlərində də sürətlə artan bir sürət əldə edilmiş və hətta ustaların belə izləməkdə çətinlik çəkdiyi sistemlər bir-birinin ardınca bazarlarda yer almağa başlamışdır.
2000-ci illərdə geniş istifadə olunan sinklənmiş və qara polad borular plastik və mis borularla əvəz edilmişdir. Xüsusilə plastikdən hazırlanmış polivinilxlorid (PVC), polietilen (PE) və polipropilen (PP) borular zəngin variantları ilə sektorda üstünlük təşkil etmişdir. İstilik və təmiz su quraşdırılmasında ən çox istifadə edilən boru növü polipropilendir (PP). Polipropilen xammalı istiliyə, təzyiqə və kimyəvi maddələrə davamlılığına görə üç qrupa bölünür.
Bunlar:
– Homopolimer
– Kopolimer
– Təsadüfi kopolimer
Polipropilen təsadüfi kopolimer – PPRC sinfi digər növlərə nisbətən, təmiz suda daha çox üstünlük təşkil edir. İstilik qurğusunda, bu boruların yüksək uzanma əmsalı səbəbindən baş verə biləcək sallanma və genişlənmənin qarşısını almaq üçün bu boru qrupundan alüminium folqa ilə örtülmüş borulardan istifadə edilməlidir.
Polipropilen borular asan və tez işləməsi, yüngül olması, daxili quruluşunun hamar olması, ərp və kir tutmaması, daşınması kimi üstünlükləri ilə əvəzolunmaz məhsula çevrilmişdir. Yaşıl, mavi rənglərdə, əsasən ağ və ya boz rənglərdə istehsal olunur. Boru və fitinqlər eyni materialdan hazırlanır. Borular və fitinqlər 260 ˚C-ə qədər qızdırılır və əridilir və sonra bir-biri ilə yapışdırılıb bərkidilir.Qaydaya uyğun olaraq edilən birləşmələrdə heç bir sızma baş verməyəcək.
Şüşə lifi ilə gücləndirilmiş borular və növləri;
Şüşə liflə gücləndirilmiş borular bina qurğularında təzyiqli soyuq və isti suyun ötürülməsində istifadə üçün istehsal olunur və üç qatdan ibarət konstruksiyaya malikdir. Orta təbəqə şüşə liflə gücləndirilmiş polipropilen təsadüfidir. Materialın qısa təyinatı PP-R-GF-dir. Xarici və daxili təbəqələr “Polypropylene Random Copolymer” (PP-R) materialından hazırlanır. Mövcud polipropilen əlavələrlə istifadə edilə bilər.
Alüminium folqa ilə gücləndirilmiş borular və növləri;
Bu borular üç qatdan ibarətdir. Boru ilə örtüyü arasında alüminium folqa ilə “Polypropylene Random Copolymer”(PP-R) istehsal olunur. Folqa sarğı, alüminium folqa ilə polipropilen təbəqəsi arasında əlaqəni təmin etmək üçün qaynaq və xüsusi polipropilen filmlərindən istifadə etməklə yapışdırılır. Üst və alt təbəqədə çarpaz polietilen, orta təbəqədə alüminium folqa ilə istehsal olunur. Güclü çarpaz bağlantılar sayəsində borunun temperatur müqaviməti yüksəkdir. Borunun orta təbəqəsindəki alüminium folqa, yüksək temperaturda borunun uzanmasını azaldaraq, çarpaz bağlanmış polietilenlə bütövlükdə işləyir.
Polietilen (PE-X) Borular və Növləri
Polietilen (PE-X) borular tikintidə istilik quraşdırılmasında, qaz və su quraşdırılmasında istifadə olunur. Borular çox böyük uzunluqlarda rulonlarda mövcuddur. Polietilen xammalı yüksək sıxlığa malik bir materialdır. Bu material üzərində aparılan bəzi əməliyyatlar nəticəsində onun temperatur və təzyiqə qarşı müqaviməti artır.
Borular;
– Döşəmə istilik sistemlərində,
– İstilik qurğularında,
– İsti və soyuq içməli su qurğularında,
– Hər növ sənaye obyektləri, otellər, xəstəxanalar, evlər, istixanalar və s. yerlərdə istifadə olunur.
Mis borular.
Ümumiyyətlə, istilik, soyutma və kondisioner sistemlərində istifadə olunan borular misdən hazırlanır.
Borularda axtarılan əsas xüsusiyyətlər;
formalaşdırma və birləşmə texnikasına həssaslıq, səth keyfiyyəti (təmiz və hamar) və istilik keçiriciliyi.
Mis və onun ərintiləri bütün bu xüsusiyyətlərə cavab verə bilən yeganə materiallardır. Buna görə də mis; İstilik, soyutma və kondisioner sənayesinin əsas materialı olmuşdur.
Bu boruların seçimində qənaətcil olmaqla yanaşı, sağlamlıq şərtlərində ən uyğun olanına üstünlük verilməlidir.Suyun quraşdırılması üçün ən ideal borular mis borulardır. Bundan sonra keyfiyyətli plastik borular ondan sonra sinklənmiş polad borulardır.
